Jevtić Biljana
BIOGRAFIJA
Biljana Jevtić (Gornji Milanovac, 1973), srpska vizuelna umetnica, diplomirala je 1998. godine na Akademiji umetnosti Univerziteta u Novom Sadu, na Katedri za grafički dizajn, u klasi prof. Branislava Dobanovačkog. Magistrirala je 2002. na Katedri za crtanje AUNS , u klasi prof. Branke Janković Knežević.
Od 2005. godine zaposlena je na istoj visokoškolskoj instituciji, a od 2024. godine radi u zvanju redovne profesorke za oblast likovnih umetnosti, uža umetnička oblast ‒ Crtanje. Ona je umetnica savremene orijentacije, širokih istraživačkih interesovanja u različitim medijima konceptualne umetnosti (voko-vizuelna poezija, fotografija, video, instalacija).
Članica je SULUV-a od 1999, ULUS-a od 2009. i ASA ‒ Asocijacije srpskih arhitekata od 2020. godine. Realizovala je 25 samostalnih izložbi i učestvovala na 205 kolektivnih izložbi. Takođe, učesnica je i rukovoditeljka preko 15 umetničkih projekata. Po izboru odbora OSTEN, 2021. godine dobitnica je nagrade OSTEN, Međunarodne manifestacije OSTEN BIJENALE CRTEŽA, Skoplje u Severnoj Makedoniji. Istovremeno, crteži srpske umetnice Biljane Jevtić deo su značajne kolekcije od 13000 umetničkih dela OSTEN MUZEJA CRTEŽA, jedinog registrovanog Muzeja crteža na svetu, koji poseduje i dela Pikasa (Pablo Picasso), Vazarelija (Victor Vasarely), Rembranta (Rembrandt van Rijn), Matisa (Henri Matisse), Lotreka (Henri de Toulouse Lautrec), Šagala (Marc Chagall) i 50000 karikatura i satiričnih crteža najvećih karikaturista modernog i savremenog doba. Po pozivu tima OSTEN, bila je koordinatorka iz Srbije, po čijem izboru je formirana grupa mladih umetnika/studenata Akademije umetnosti Univerziteta u Novom Sadu, koji su bili učesnici Prvog OSTEN festivala umetnosti ‒ Nova Balkanska umetnička generacija ‒ Skoplje (МК), 2021. godine.
U prvom broju naučnog časopisa Zbornik radova Akademije umetnosti iz 2013. godine objavljen je segment njenog magistarskog rada iz predmeta Vizuelna kultura, pod nazivom Princip para / Susret (s) tišinom.
Biljana Jevtić neguje savremeni vizuelni izraz između različitih medija. Umetnica je snažnog gesta i jasno definisane linije koja je određujući element njenog likovnog jezika. Upravo ova linija prostire se u najrazličitijim pravcima i u nju je upisana skrivena simbolika koju umetnica nalazi u raznorodnim formama, a posebno krugu, kome se neretko vraća u svojim radovima. Krug je forma koja je stalno drži u vezi sa prirodom, ali je istovremeno i oblik koji je vodi do apstrakcije u tradiciji op arta, jer je Biljani Jevtić neophodno da uprkos izbora bespredmetnog, u stvoreni oblik upiše određeno značenje (oko, spirala, puž, itd.). Tako ona ispituje napete odnose u prirodi i čoveku, pitanja pozitivnog i negativnog principa, odnosa muškog i ženskog, svetlosti i tame, stalnu fluentnost energije, jin i jang. Zato se u njenoj umetnosti krug tretira kao forma, metaforma i metafora postojanja.
Biljana Jevtić izlagala je na brojnim samostalnim i kolektivnim izložbama u Srbiji, bivšem jugoslovenskom regionu i inostranstvu.
Međunarodne samostalne izložbe:
2023. PAUNOVO OKO – JIN-JANG (Tačka kao okasta forma – Krug kao raskošno perje), Galerija Osten, Skoplje, Kuratorka: Kornelija Koneska
2022. Samostalna izložba KRUG KAO METAFORMA – METAFORA sa umetnikom iz kolekcije Osten muzeja crteža, Viktorom Vazarelijem / Digitalni crteži, Galerija Osten – Skoplje, Severna Makedonija / Kuratorka: Kornelija Koneska
2021. Samostalna izložba Biljane Jevtić, dobitnice nagrade OSTEN, Digitalni crteži, OSTEN BIJENALE CRTEŽA SKOPLJE 2020, Galerija OSTEN
Samostalne izložbe:
2023. U SIMBOLIZMU DUALIZMA ‒ DINAMIZMA CRNO-BELOG / JIN-JANG / Digitalni crteži, Galerija „Mostovi Balkana”, Spomen-parka „Kragujevački oktobar”, kustos: Nenad Ristović
2023. U SIMBOLIZMU DUALIZMA / JIN – JANG, Digitalni crteži, Galerija SULUV, Novi Sad
2018. Video projekcija / Prezentacija DVD videa-kataloga: Crteži 1995‒2015 (Dvadeset godina umetničkog rada) / Ciklus foto-crteža LA-BUDNO OKO / JIN – JANG 2013‒2018, Zavod za kulturu Vojvodine, Novi Sad
2012. Ciklus foto-crteža LA-BUDNO OKO 2010‒2011 / projekcija video rada SPIRAL (05:45 min / 2011), Likovna galerija, Kulturni centar Gornji Milanovac
2011. Ciklus foto-crteža LA-BUDNO OKO 2010 ‒ 2011 / Crteži, Ciklus GNEZDO-OKO 2008‒2009 / Ciklus VRTLOROG 2007‒2008, Galerija Kulturnog centra Šabac
2008. Crteži (2005‒2008) / Crteži, Ciklus VRTLOROG 2007‒2008 / Galerija SULUV, Novi Sad
2001. Ciklus POETIZACIJA SEĆANJA NA MITSKO, Magistarska izložba crteža, Galerija Arhiva Vojvodine, Novi Sad
2000. Crteži, Galerija Zadužbine Ilije M. Kolarca, Beograd
2000. Crteži, Galerija Instituta srpskog naroda, Palata „Stefaneum”, Sremski Karlovci, I NAGRADA KARLOVAČKOG SALONA MLADIH UMETNIKA 1999. godine
1998. Ciklus (META)MORFOZA, Crteži, Likovni salon „Tribina mladih”, Novi Sad
1997. Ciklus METAMORFOZA, Crteži, Galerija „Most”, Zavod za kulturu Vojvodine, Novi Sad
1997. Vizuelna poezija TIŠINA SUSRETA,Galerija „Hol”, Akademija umetnosti, Novi Sad
1995. PRVA SAMOSTALNA IZLOŽBA CRTEŽA, Galerija „Hol”, Akademija umetnosti, Novi Sad
Međunarodne kolektivne izložbe:
2023. OSTEN BIJENALE CRTEŽA Skoplje 2022, Nacionalna Galerija Čifte Amam, Skoplje, S. Makedonija
2022. Umetnički projekat: Međunarodna umetnička razmena 8. ART LINKS: MARIBOR / NOVI SAD / MADE IN MARIBOR ‒ 48 mariborskih i 16 novosadskih umetnika
2022. III Međunarodno bijenale umetnosti ’ARTiJA – Radovi na papiru i od papira, Gradska galerija „Mostovi Balkana”, Galerija Narodnog muzeja Šumadije, Mali likovni salon, Galerija Narodne biblioteke Vuk Karadžić
2022. XVI Međunarodni bijenale umetnosti minijature, Moderna galerija, Kulturni centar Gornji Milanovac
2021. Izložba nagrađenih umetnika i 75. finalista: OSTEN BIJENALE CRTEŽA SKOPLJE, 2020, Multimedijalni centar „Mala Stanica” Nacionalna galerija, S. Makedonija
2013. DAS IST WALTER / 88 umetnika iz 12 zemalja / Prima Center Berlin i Good Time Factory, Berlin
2011. Minimum maximum 3 / 3. INTERNACIONALNA IZLOŽBA MINIJATUR, Muzej Republike Srpske, Banja Luka
2010. Međunarodna izložba crteža, Galerija 107, Zemun
Kolektivne izložbe:
2022. Multimedijalna izložba „Razlike”, Kreativni distrikt, Novi Sad
2022. 65. Oktobarski salon, Narodni muzej Šabac
2022. 67. Godišnja izložba članova SULUV, Kineska četvrt (prostorije Ateljea 61), Kreativni distrikt, Novi Sad
2022. Niški crtež „Novi prostori”, Oficirski dom i Paviljon u Tvrđavi, Galerija savremene likovne umetnosti Niš
2021. Izložba članova SULUV i članova Udruženja likovnih umetnika Kruševca (ULUK), Umetnička galerija Narodnog muzeja u Kruševcu
2019. Umetnost danas, Galerija Narodne banke Srbije, Beograd / Asocijacija srpskih arhitekata (ASA) / Art centar Novi Sad, ULUPUDS
2018. NOVEMBARSKI SALON VIZUELNIH UMETNOSTI, Narodni muzej Kraljevo
2015. DRUGO BEOGRADSKO TRIJENALE CRTEŽA I MALE PLASTIKE, Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić”, Beograd
2014. PROSLAVA 40. GODINA AKADEMIJE UMETNOSTI U NOVOM SADU / IZLOŽBA NASTAVNIKA I SARADNIKA DEPARTMANA LIKOVNIH UMETNOSTI AUNS / Galerija likovne umetnosti – Poklon zbirka „Rajka Mamuzića”
2012. Akvizicije: otkupi i pokloni (2004‒2011) / Muzej savremene umetnosti Vojvodine
2011. KABINET CRTEŽA ‒ Zbirka malog crteža profesora i saradnika Akademije umetnosti u Novom Sadu / Spomen-zbirka Pavla Beljanskog, Novi Sad
2011. TREĆI BIJENALE SAVREMENOG CRTEŽA SRBIJE, Galerija Arhiv, Pančevo
RADOVI
1. Ciklus „Metamorfoza”, 1997, kombinovana tehnika
2. Ciklus „Poetizacija sećanja na mitsko”, 1998, kombinovana tehnika (Nagrada Ateljea 61 za realizaciju crteža u tapiseriju)
3. Ciklus „Vtrlog”, 2008, kombinovana tehnika
4. Ciklus „Gnezdo-oko”, 2008, kombinovana tehnika
5. Ciklus „La-budno oko jin-jang”, 2011, digitalni print od devet segmenata
6. Ciklus „Tačka-krug-rotacija-La-budno oko jin-jang”, 2021, digitalni crtež
7. Ciklus „Krug kao meta for(m)a jin-jang”, 2022, digitalni crtež
REFERENCE
Jevtić, Biljana. 2022. „Poetizacija sećanja na mitsko”, ASA ‒ Arhitektura/Nauka/Umetnost 012: 101‒102.
Maldini, Slobodan. 2022. Biljana Jevtić: „Krug kao meta-for(m)a, Krug kao meta-forma-metafora”, ASA ‒ Arhitektura/Nauka/Umetnost 12: 100.
Jevtić, Biljana. 2013. „Princip para / susret (s) tišinom”, Zbornik radova Akademije umetnosti Novi Sad, 1 / 2013:156-168. https://akademija.uns.ac.rs/wp-content/uploads/2017/05/zbornik-radova-auns-2013.pdf (Pristupljeno 20. 10. 2024).
Maldini, Slobodan i Sofia Lancoš Maldin. 2020. „Biljana Jevtić”, ASA ‒ Arhitektura/Nauka/Umetnost 004: 94.
Maldini, Slobodan i Sofia Lancoš Maldini, 2019. „Biljana Jevtić”, Atlas likovnih umetnika i umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije 2, Beograd: ASA.
Vuksanović, Danilo. 2023. Dualni preseci digitalnosti. Katalog izložbe Biljana Jevtić ‒ Digitalni crteži. Kragujevac: Galerija Mostovi Balkana.
INTERNET IZVORI
Biljana Jevtić, SERBIA I Gallery I OSTEN ART FESTIVAL 2023 I
Biljana Jevtić / U simbolizmu dualizma / JIN – JANG, SULUV, Novi Sad, februar 2023.
Brainz Art – Izložba „U simbolizmu dualizma Jin-Jang“; autor: Brainz TV – Kanal nauke i umetnosti.
Lambić Fenčev, Sunčica, Marinkov, Lidija. 2023. Produkcija SULUV 2023: LUV, Novi Sad: SULUV.
PEACOCK’S EYE-YIN-YANG-SOLO EXHIBITION | Biljana Jevtic, SERBIA I 15-29 September I OSTEN Gallery I OSTEN ART FESTIVAL 2023 I OSTEN BIENNIAL Skopje 2024.
Samostalna izložba Biljane Jevtić sa Vazarelijem u Makedoniji.
OSTALO
„KRUG U SIMBOLIZMU DUALIZMA”
Razgovor sa vizuelnom umetnicom Biljanom Jevtić
Oktobar 2024, Novi Sad.
- Koja je primarna forma Vašeg izražavanja i da li se ona menjala tokom dosadašnjeg rada?
KRUG kao univerzum jedinstva, celovitosti, kinetičnosti, kretanja bez početka i kraja, i kao proces kruženja u kretanju, sa akcentom na neprekidno kruženje nezaustavljivog toka, ali i KRUG U SIMBOLIZMU DUALIZMA dvostrukih krugova ‒ KRUG U KRUGU jeste dominantna forma dugogodišnjeg, a isto tako, i najnovijeg istraživanja, koja se beskrajno menja, gde u cilju preispitivanja proširenog značenja jina i janga, naglašavam dvojnost crno-belog odnosa i komplementarnost tamnog i svetlog aspekta, odnosno, zemaljskog i nebeskog, ženskog (jin) i muškog (jang).
- Možete li izdvojiti faze u stvaralaštvu i postoji li ključna, prelomna tačka u kojoj se Vaš izraz menja?
Na samom početku stvaralaštva, tokom osnovnih studija (1994‒1998), a kasnije i u okviru magistarske teme POETIZACIJA SEĆANJA NA MITSKO (2002), može se izdvojiti ekspresionistička faza interpretacije renesansno-baroknih portreta (Zurbaranovih, Velaskezovih, Rembrantovih slika), gde sam provlačila varijacije crtačke potke kroz tematiku mitološkog i psihološkog fundamenta portreta (u psihologiji individualnih varijacija ‒ razlika), u unutrašnjoj metamorfozi biosa (ljudskog bića), kao i u zoomorfozi (u glavolikim formama životinje). „Metamorfoza” u smislu prodiranja i otvaranja smera u kojem biće dolazi do svog „identiteta”, do svoga „ja” i do svoje ličnosti tek razlikujući se; metamorfoza je simbol „identifikacije”.
Prelomna tačka mog višedecenijskog stvaralaštva, može se reći, da je u proširenom polju crteža niza brojnih ciklusa/radova od 2010 do 2023. godine, ne ograničavajući se medijumom izražavanja i korišćenjem tipičnih crtačkih materijala i tehnika, već i višemedijskih, kao što su: foto-crteži, digitalni printovi-kolaži, video rad SPIRALA/SPIRAL, kao i video projekcija Crteži/Drawings 1995‒2015, u okviru prezentacije dvadeset godina umetničkog rada, što rezultira poetskom i simboličkom pristupu najnovijeg istraživanja u mediju digitalnog crteža.
- Da li bi postojalo nešto što biste izdvojili u vezi sa Vašim školovanjem, usavršavanjima? Neku ključnu figuru koja je uticala na Vaš rad tokom studija? Poseta nekoj zemlji, muzeju, rezidencija koju ste do sada ostvarili?
Prof. AUNS Kosta Bogdanović, inače, srpski vajar, istoričar umetnosti, likovni kritičar i teoretičar vizuelnih umetnosti, autor značajnih publikacija i udžbenika, je imao veliki uticaj na moj rad. Tačnije, njegove kovanice reči, ostavile su dubok trag na moje pisanje ‒ istraživanje tematike i simbolike DUALIZMA širokog aspekta u voko-vizuelnoj poeziji, proučavajući dvojnost zvuka i vizuelnog u korelaciji UHO VIDI ‒ OKO SLUŠA, u okviru čega je u publikaciji Zbornik AUNS, u prvom broju, 2013. godine, objavljen moj magistarski rad iz predmeta Vizuelna kultura kod pomenutog profesora, sa nazivom, fokusiran upravo na dvojnost, „Princip para / Susret (s) tišinom”. Istovremeno, simbolična imenovanja ciklusa radova u poetici dualiteta, kroz specifično spajanje dve reči, ali i igru slovnih znakova, kao što je VRTLOROG (2007‒08), GNEZDO-OKO (2008‒09), LA-BUDNO OKO ‒ JIN-JANG (2010-2021), KRUG KAO META-FOR(M)A ili KRUG KAO META ‒ FORMA ‒ METAFORA (2020‒21), takođe je uticaj njegovih kovanica reči, a s duge strane je sasvim prirodno, blisko mom poetskom viđenju.
- Statement, stav o umetnosti danas i o umetničkim praksama kojima svedočite.
U toku višedecenijske umetničke prakse posvećene crtežu, kako mediju klasičnog, tako i digitalnog crteža, veoma je bitna procesualnost stvaranja konstrukcije linija, u smislu neprestanog traženja, izviranja i uviranja, pročišćenja, unutar celine crteža. Tako, stvaralački proces shvatam i kao izvorište ‒ središte, i kao ishodište „razraslih linija”, gde je „linija svojevrsna psihomotorična ‒ organska ‒ akustična energija”, u smislu kretanja ‒ preobraženja, kako u zametku, tako i u završetku crteža. U daljem procesu medijskog eksperimenta crtačkih istraživanja, u sklopu digitalno-kolažnih interpretacija, i digitalnih crteža, aktuelna savremena digitalna tehnologija naravno, dodatno doprinosi, s tim da se ne sme zanemariti i izgubiti, bezgranična kreativnost, maštovitost/imaginativnost, inovativnost i autentičnost sopstvenog izraza, a iznad svega, konstantan rad na sebi u cilju neprestanog usavršavanja, jer ako to ne postoji nema originalne i inovativne umetnosti, ni profesionalne, originalne i uspešne umetnice (umetnika).
Crtež ostaje srž, kao trajna posvećenost, kao umetnički zakon u sebi. Upoznajem sebe u sebi, od evokacije mitskog do vokacije, do crteža kao obelisk umetničkog i životnog stava.
- Postoji li Vaša izložba na koju ste posebno ponosni, koja je ostvarila najbolju „komunikaciju“ sa publikom ili možda neka koja je suštinski progovorila o Vama?
Najznačajnija izložba, ali i događaj koji je obeležio 2022. godinu je moja samostalna izložba KRUG KAO META-FOR(M)A ili KRUG KAO META ‒ FORMA ‒ METAFORA sa renomiranim umetnikom iz kolekcije Osten muzeja crteža – Viktorom Vazarelijem, u Galeriji Osten u Skoplju (S. Makedonija), kuratorke Kornelije Koneske (2022). Nesumnjivo, najznačajnije doživljeno i proživljeno izlagačko iskustvo dijaloga individualnih interpretacija/varijacija rotirajućih krugova kao dominantnom i prepoznatljivom formom umetničkog rada, kako mađarskog teoretičara i umetnika, jednog od najuspešnijih umetnika XX veka, osnivača op-arta ‒ optičke umetnosti, tako i mene, srpske umetnice Biljane Jevtić, ostavilo je dubok trag i snažan uticaj na moje dalje istraživanje, i svakako, predstavlja dodatni podsticaj za razvijanje bezgranične kreativnosti, inovativnosti i autentičnosti sopstvenog izraza u predstojećem radu.
Razgovor vodila:
dr Dijana Metlić, ist. umetnosti
PRILOZI
- Prilog 1. Ciklus (META)MORFOZA, kombinovana tehnika, 1997, 100 x 70 cm
- Prilog 2. Ciklus (META)MORFOZA, kombinovana tehnika, 1997, 100 x 70 cm
- Prilog 3. Ciklus POETIZACIJA SEĆANJA NA MITSKO, kombinovana tehnika, 1998, 90 x 130 cm
- Prilog 4. Ciklus POETIZACIJA SEĆANJA NA MITSKO, kombinovana tehnika, 2000, 100 x 70 cm
- Prilog 5. Ciklus POETIZACIJA SEĆANJA NA MITSKO, kombinovana tehnika, 2001, 114 x 153 cm
- Prilog 6. Ciklus VRTLOROG, kombinovana tehnika (medijapan), 2008, 103 x 133 cm
- Prilog 7. Ciklus VRTLOROG, kombinovana tehnika (medijapan), 2008, 103 x 133 cm
- Prilog 8. Ciklus GNEZDO-OKO, kombinovana tehnika, 2008, 54 x 72 cm
- Prilog 9. Ciklus LA-BUDNO OKO, digitalni print, 2011, poliptih, 30 x 40 cm x 9 segmenata (1000 x 1200 cm)
- Prilog 10. Ciklus LA-BUDNO OKO JIN-JANG, digitalni crtež, 2017, 100 x 100 cm
- Prilog 11. Ciklus LA-BUDNO OKO JIN-JANG, digitalni crtež, 2019, 100 x 100 cm
- Prilog 12. Ciklus LA-BUDNO OKO JIN-JANG, digitalni crtež, 2019, 100 x 100 cm
- Prilog 13. CIKLUS LA-BUDNO OKO-JIN-JANG, digitalni crtež, 2019, 100 x 100 cm
- Prilog 14. Ciklus LA-BUDNO OKO – JIN-JANG, digitalni crtež, 2020, 100 x 100 cm
- Prilog 15. Ciklus LA-BUDNO OKO – JIN-JANG, digitalni crtež, 2021, 100 x 100 cm
- Prilog 16. Ciklus TAČKA – KRUG – ROTACIJA – LA-BUDNO OKO JIN-JANG, digitalni crtež, 2021, 100 x 100 cm
- Prilog 17. KRUG KAO META-FOR(M)A – JIN-JANG, digitalni crtež, 2022, 50 x 50 cm
- Prilog 18. KRUG KAO META-FOR(M)A – JIN-JANG, digitalni crtež, 2022, 100 x 100 cm
- Prilog 19. KRUG KAO META-FOR(M)A – JIN-JANG, digitalni crtež, 2022, 100 x 100 cm
- Prilog 20. KRUG KAO META-FOR(M)A – JIN-JANG, digitalni crtež, 2022, 100 x 100 cm
- Prilog 21. Biljana Jevtić, dobitnica prve nagrade ‒ Karlovački salon mladih umetnika, 1999.
- Prilog 22. Biljana Jevtić, Dobitnica Osten nagrade 2020, Dodela nagrada, 2021.
- Prilog 23. Plaketa Osten nagrade
- Prilog 24. Izložba Biljane Jevtić i Viktora Vazarelija, Galerija OSTEN Skoplje, Severna Makedonija, 2022.
- Prilog 25. Katalog izložbe Biljane Jevtić i Viktora Vazarelija, Galerija OSTEN Skoplje, Severna Makedonija, 2022.
- Prilog 26. Katalog izložbe Biljane Jevtić i Viktora Vazarelija, Galerija OSTEN Skoplje, Severna Makedonija, 2022.
- Prilog 27. Katalog izložbe Biljane Jevtić i Viktora Vazarelija, Galerija OSTEN Skoplje, Severna Makedonija, 2022.
- Prilog 28. Katalog izložbe Biljane Jevtić i Viktora Vazarelija, Galerija OSTEN Skoplje, Severna Makedonija, 2022.
- Prilog 29. Katalog izložbe Biljane Jevtić, Galerija „Mostovi Balkanaˮ Kragujevac, 2023.
- Prilog 30. Katalog izložbe Biljane Jevtić, Galerija „Mostovi Balkanaˮ Kragujevac, 2023.
- Prilog 31. Katalog izložbe Biljane Jevtić, Galerija „Mostovi Balkanaˮ Kragujevac, 2023.
- Prilog 32. Tekst Danila Vuksanovića za katalog izložbe u Galeriji „Mostovi Balkanaˮ Kragujevac, 2023.
FOTOGRAFIJA UMETNICE
- Biljana Jevtić, autoportret, Ljubaznošću umetnice.
ČLAN TIMA: | Dijana Metlić |
DATUM UNOSA GRAĐE: | 4. oktobar 2024. |