Jovanović Danica

Umetnička karijera Danice Jovanović (1886‒1914) trajala je toliko kratko da njeno stvaralaštvo nije ostavilo onaj trag u savremenim umetničkim tokovima koji je ona svojim talentom nagovestila. Aktivna manje od decenije, ponikla iz patrijarhalne sredine, zahvaljujući upornosti i, iznad svega, snažnoj želji da se posveti slikarstvu, ipak je uspela da dopre nadomak željenog cilja. Postala je prva Beščanka koja je završila fakultet i jedina srpska slikarka koja je u to vreme mogla da se podiči titulom akademske slikarke, s obzirom na to da je završila studije na Ženskoj umetničkoj akademiji u Minhenu. U stalnom kretanju između Beške i Novog Sada, Beške i Beograda ili Beške i Minhena, nije bila vezana za određeni umetnički milje, niti je imala vremena i mogućnosti da ostvari pripadnost određenom slikarskom krugu. Kretala se u rasponu između akademskog minhenskog realizma do impresionizma i ekspresionizma, ne uspevajući da do kraja definiše sopstveni slikarski rukopis.

Poticala je iz skromne, seljačke porodice sa petoro dece, u kojoj su kćerke bile predodređene za domaći posao, porodicu i kuću. Kako nije bila dobar đak, a neretko je u osnovnoj školi dobijala i slabe ocene, postalo je jasno da Danica od malena pokazuje interesovanje za veštinu koju nije mogla da izučava u nižim razredima, skrivajući se u kutove svoje kuće i čineći prve korake u svetu crtačkog i slikarskog izražavanja. Na njenu ljubav prema slikarstvu uticala je i obnova ikonopisa beščanske crkve na kojem su zajedno tokom 1899. godine radili Dušan Aleksić i njegov sin Stevan Aleksić, minhenski đak, koji je Danici posredno usadio ideju o mogućnosti njenog školovanja u inostranstvu (Jovanov 2007a: 13). Upravo zbog njene velike i isključive želje da postane slikarka, odlučeno je da nastavi školovanje u Novom Sadu u Višoj srpskoj devojačkoj školi gde je od posebnog značaja za njeno crtačko vaspitanje bila nastavnica Anđelija Sandić koja je crtanje smatrala važnim vaspitnim sredstvom. U Novom Sadu, sada već sedamnaestogodišnja Danica Jovanović provodi sledeće tri godine, nadoknađujući izgubljeno vreme, sa znanto mlađim koleginicama, u periodu između 1903. i 1907. Tih godina sklapa trajno prijateljstvo sa Arkadijem Varađaninom, tadašnjim direktorom škole, održavajući sa njim prepisku tokom ostatka svog kratkog života. Prema rečima istoričarke umetnosti dr Jasne Jovanov koja je detaljno izučavala delo i lik srpske slikarke, Danica Jovanović je u Novom Sadu, između ostalog, pratila izradu živopisa Saborne crkve u kojoj su radili njen poznanik iz Beške, Stevan Aleksić, kao i budući ugledni srpski slikar, Uroš Predić. Tih godina postala je i aktivistkinja Dobrotvorne zadruge Srpkinja Novosatkinja, čitajući kasnije, kako u Beogradu, tako i u Minhenu, glasilo Zadruge, Ženski svet, jedan od najuticajnijih feminističkih časopisa Srpkinja u Austro-Ugarskoj monarhiji (Jovanov 2007a: 20). „Iz sveukupnog konteksta školovanja Danice Jovanović u Novom Sadu, a u još većoj meri iz njenih svedočanstava iz drugog i trećeg razreda (koja beleže odličan uspeh jedino iz crtanja i ručnih radova) očigledno je kako su se još ovde uobličila interesovanja koja će opredeliti njen kasniji slikarski rad i životne odluke. Reč je pre svega o patriotskim uverenjima koja će često iskazivati, u pismima i kroz učešće u radu Srpskog akademskog društva Srbadija u Minhenu, ali i kroz svoje slike i naglašeno zanimanje za motive, šare i kolorit srpskog nacionalnog kostima što će ostaviti poseban pečat na njenim slikamaˮ (Jovanov 2007a: 20). Moglo bi se sa sigurnošću reći da je sledila put kojim su išli njeni brojni savremenici: uz tradicionalne slikarske motive (mrtva priroda, figura) birala je nacionalne teme propuštajući ih kroz filter modernističkog jezika slike, idući ukorak sa tendencijama srpskih impresionista poput Nadežde Petrović i Milana Milovanovića, ne uspevajući, nažalost, da dostigne punu zrelost i silinu njihovog umetničkog rukopisa.

U Beograd se seli 1907. i tamo živi naredne dve godine, gde uči umetnost kod bračnog para Vukanović na Umetničko-zanatskoj školi u Beogradu, gde sluša časove kod Marka Murata, Đorđa Jovanovića, Riste Vukanovića, a živi na Varoš kapiji. Druži se sa Milicom Čađević, upoznaje Vidosavu Kovačević, Anu Marinković, Živorada Nastasijevića, Miloša Golubovića i Kostu Miličevića. Interesantno je da Beta Vukanović nije upamtila Danicu Jovanović među svojim učenicama, ali ona je nesumnjivo bila zabeležena u sećanjima koleginica i kolega ove škole (Jovanov 2007a). Takođe, dr Jovanov smatra da je za buđenje Daničinog interesovanja prema narodnoj tradiciji i običajima (vezovi, rezbarije, stara srpska primenjena umetnost i upotreba u savremenoj skulpturi, arhitekturi i slikarstvu) od velikog značaja bila knjiga Dragutina Inkiostrija, Preporođaj srpske umetnosti, objavljena 1907. godine u Beogradu (Isto). Razvoj dotadašnjeg obrazovanja Danice Jovanović mogao se nastaviti samo u nekoj od stranih škola za koje je i uzrastom a i stečenim znanjem bila spremna, te je umetnica odabrala Minhen, nadajući se da će naići na dobrotvora koji će stipendirati njeno dalje obrazovanje. Po preporuci Arkadija Varađanina, našla ga je u meceni iz Velike Kikinde, Danki Jovanović (1844‒1909), rođenoj sestri „dvorskog savetnika i poslanika Steve Jovanovića, oženjenog kćerkom Lazara Dunđerskog Olgom; u Rumi bila je udata za javnog beležnika i zemaljskog poslanika Stevu Dimitrijevića. Nakon njegove smrti udala se za sudiju iz Velike Kikinde Niku Jovanovića. Bila je jedna od osnivačica Ženske dobrotvorne zadruge u Rumi, nastavljajući sa dobrotvornim radom u Velikoj Kikindi. Pored Danice Jovanović, pomogla je školovanje i udaju još nekoliko učenica Više srpske devojačke škole i jednog studenta medicineˮ (Jovanov 2007a: 28).

U Minhenu, gde stiže oktobra 1909, Danica Jovanović provodi narednih nekoliko godina. Minhen je u to vreme bio izvorište avangardnih tendencija u slikarstvu, a u gradskim galerijama svoja dela prikazivali su brojni pariski umetnici. Takođe, u toku boravka u njemu, Danica će doživeti rađanje pokreta Plavi jahač (1911), koji pokreću Vasilij Kandinski (Wassily Wassilyevich Kandinsky), Franc Mark (Franz Marc), Gabrijele Minter (Gabriele Münter), August Make (August Macke), javno izražavajući svoju viziju nove (apstraktne) umetnosti u almanahu Plavi jahač (Der Blaue Reiter). U Minhenu je pohađala Žensku slikarsku akademiju, s obzirom na to da je upis žena na zvaničnu Umetničku akademiju bio odobren tek 1920. godine. Ovde vredno radi i razvija svoj talenat, kako na časovima crtanja i slikanja, tako i pohodeći muzeje i galerije, sa posebno dugim časovima kopiranja starih majstora u minhenskoj Pinakoteci. Kao jedna od najuspešnijih slika tog tipa ostaje Otmica Leukipovih kćeri (1914), koju Danica Jovanović radi po Rubensu. Nije izvesno, ali postoje materijalni tragovi i svedočanstva u pismima razmenjenim sa koleginicama, da je umetnica nakratko 1913. godine posetila Pariz, koji ju je očarao svojom kulturom i lepotom. Takođe se zna da je letnje raspuste provodila u Beškoj, Novom Sadu i Beogradu.

Tokom studiranja, najčešće radi akt (figuru) i portret, retko se opredeljujući da izađe u prirodu i osmeli se na rad za štafelajem u direktnom kontaktu sa prirodom, kao što su u njeno vreme već slikali Nadežda Petrović (prema poukama svojih minhenskih učitelja Antona Ažbea i Julijusa Ekstera / Julius Leopold Exter), Kosta Miličević i Milan Milovanović. Osim pomoći Danke Jovanović, zahvaljujući posredovanju Arkadija Varađanina, naići će i na finansijsku podršku Olge Jovanović, kćerke Sofije i Lazara Dunđerskog, koja je srčano vodila očevu dobrotvornu fondaciju „Zavod za vaspitanje srpskih devojakaˮ u Budimpešti. Takođe je bila zapamćena i kao jedna od mecena slikara Stevana Aleksića.

U Minhenu Danica Jovanović završava svih osam semestara Ženske slikarske akademije, a od februara 1914. godine postaje aktivna članica patriotskog udruženja „Srbadijaˮ u koje su bili učlanjeni brojni sprski i jugoslovenski studenti umetnosti u Minhenu. Do konačnog povratka u Bešku, koji je odložila za nekoliko meseci po završetku studija, Danica sa puno volje radila u pomenutom udruženju, pokazujući ogroman entuzijazam, zbog čega je umetnik Stojan Aralica o njoj govorio: „Blondinka, malecna rastom, sa ‘užasno mnogo pegica’. Veoma inteligentna. Izvanredno vedar tip čoveka, bez trunke mračnosti. Nije bila lepa… ni seksualno privlačna… ni koketa. Nije se trudila da se dopadne. Volela je muško društvo. Stalno je bila sa studentima, muškarcima. Ali nikako nije bila tip takozvane sifražetkinje. Ona je srbovala. A šta bi drugo mogla da radi? Šta je trebalo da radi? Bila je Srpkinja. Sva. I samo toˮ (prema Jovanov 2007a: 38). Očigledno je ljubav prema otadžbini, a posebno južnim krajevima Srbije i Kosova odredila njeno interesovanje u izboru motiva. Iako se ne može sa sigurnošću tvrditi da je stigla do Prizrena i Ljume, ipak se zna da je leto 1913. godine provela u putovanjima po Srbiji, odakle i potiču serije slika sa predstavama seljanki u narodnim nošnjama, vojnicima na straži ili jednostavne žanr scene sa uličnim prodavcima lubenica. Istovremeno, motiv mosta prisutan na ostvarenjima Most kod Ljum kule i Vezirov most na Drimu (koga radi i Nadežda Petrović) i dalje nije dovoljno pouzdan dokaz da je Danica Jovanović stigla do južnih krajeva, s obzirom na postojanje fotografije kao relevantnog (pomoćnog) vizuelnog izvora i mogućeg predloška za slikarske motive (Jovanov 2007a: 43). Prema rečima istoričarke umetnosti Simone Čupić, „brižljivo smeštanje u birani istorijski trenutak ukazuje na kontinuitet, pretenzije na univerzalnost i posredno večnostˮ (Čupić 2017: 37). Nema sumnje, međutim, da je slikala porušeni savski most u Beogradu, gde boravi na početku Prvog svetskog rata.

Sve motive koje Danica Jovanović obrađuje u punoj zrelosti svog slikarskog izraza tokom školovanja u Minhenu, izvodi u duhu umerenog minhenskog impresionizma, sa primesama neoromantizma, plenerizma, gestualnog slikarstva smelog kolorita i posebno, nemačkog ekspresionizma vidljivog u načinu nanošenja boje i neskrivenoj deformaciji oblika. Uz razvijene serije crteža u skicen blokovima, u kojima teži za ekspresivnom linijom, postoje odlične slikarske studije koje stoje na početku razvoja jednog izuzetnog talenta koji nije uspeo dovoljno da se definiše. U tom smislu, može se govoriti o slikama žena u narodnim nošnjama, ali i pojedinačnim studijama tipova, od kojih poznata Glava žene (Ciganka) iz 1914, predstavlja jedan od najviših dometa. „Najviše izlagan, najčešće pominjan od svih slika Danice Jovanović, ovaj portret se po snazi i ekspresivnosti često poredi sa portretima Nadežde Petrović. Svaki potez na ovom malom platnu govori o oslobađanju dugo sputavanog temperamenta, o energičnom potezu koji će trenutni utisak pretvoriti u ekspresivnu celinu. Ovom slikom Danica Jovanović se deklariše kao nesumnjivi kolorista, zainteresovana jedino za sukobe bojenih površina i igru svetlosti koja ih povezuje. Zvonkog i fluidnog kolorita, na platnu se formira lik Ciganke uokviren u oval žute marame, sa jarko crvenom ogrlicom od perli oko vrata, kao završnim akordom jednog burnog muzičkog dela. Omiljen kao tema, naročito kod Bete Vukanović i slikarki iz njenog kruga, ovaj portret se ne uklapa u stereotip lika, već ga prerasta najpre svojim likovnim vrednostimaˮ (Jovanov 2007a: 61‒62).

Uz brojne manje ili više uspešno izvedene portrete, jednostavno imenovane kao ženske ili muške studije (bez upućivanja u identitet portretisanih), najzanimljiviji je doživljaj sopstva koji Danica Jovanović iskazuje u autoportretima od najranijih dana, zaokružujući ga u jednom od najsmelijih radova iz 1914. godine, kojim potvrđuje ispravnost Araličinog pogleda na nju. Daleko od potrebe da se dopadne, da idealizuje svoj lik ili da ga „feminiziraˮ, Danica Jovanović sebe prikazuje u odelu sa istaknutom kravatom kao svesno odabranim znakom muškosti, kratke kose i direktnog pogleda u posmatrača. Jedina oznaka njene ženstvenosti mogle bi biti sočne usne jarko crvene boje, vrlo verovatno nakarminisane baš za ovu priliku kako bi se destabilizovale rodne uloge i uputilo na činjenicu da se u jednoj mladoj ženi krije muška snaga i volja.

Danica Jovanović se iz Minhena vratila u rodnu Bešku, avgusta 1914. godine, kada je izbio Prvi svetski rat. Uhapšena je, i zajedno sa još nekoliko uglednih Beščana i nakon prekog suda, streljana na Petrovaradinskoj tvrđavi 12. septembra 1914. U trenutku kada je njen život prekinut, imala je svega dvadeset sedam godina. U skromnoj seoskoj kući u Beški ostale su njene slike i uspomena koju je do poslednjeg dana života čuvala njena majka Mileva.

Istoričarka umetnosti dr Jasna Jovanov susrela se sa stvaralaštvom Danice Jovanović kao kustoskinja Galerije Matice srpske pripremajući izložbu Minhenska škola i srpsko slikarstvo. Na stogodišnjicu slikarkinog rođenja, 1986. godine, priređujući monografsku izložbu u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, dr Jovanov je na raspolaganju imala tridesetak slika i dva skicen bloka. Daničino slikarstvo pominjano je uzgred, kao istorijska činjenica, a daleko češće u kontekstu njenog tragičnog kraja. Dela Danice Jovanović su postepeno počele da privlače pažnju muzeja (Galerije Matice srpske, Narodnog muzeja u Beogradu, Spomen-zbirke Pavla Beljanskog, Istorijskog muzeja Srbije, Etnografskog muzeja) i privatnih kolekcionara, a njeno ime sve češće se pojavljivalo u javnosti. Dr Jovanov se vratila proučavanju njenog života i dela, prvobitno 2007. godine objavljujući monografiju za Vojno-izdavački zavod iz Beograda, a zatim i priređujući izložbu povodom stogodišnjice njenog stradanja, postavljenu u Domu vojske Srbije, 2014. godine, kada je prikazano još sedamdesetak novootkrivenih radova. Tako je umetnica postala ravnopravna učesnica u likovnom životu svog vremena i nezaobilazna ličnost u srpskoj istoriji umetnosti XX veka.

Samostalne retrospektivne izložbe umetnice prirđene u čast sećanja na njen život i delo:

1986. Monografska izložba: Danica Jovanović (1886–1914), Galerija Matice srpske, Novi Sad, autorka
Jasna Jovanov
1998. Legat Angeline i Milana Grulovića, Dom kulture Beška; Osnovna škola „Vasa Stojićˮ, Novi Sad
2002. Slike Danice Jovanović, Dom kulture, Valjevo
2003. Slike Danice Jovanović, Dom kulture Beška, Kulturni centar Inđija
2006. Sećanje na Danicu Jovanović (1886–1912), Dom kulture Beška, izbor Jasne Jovanov.
2007. Danica Jovanović: Strasno zaljubljena u slikarstvo, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog, Novi Sad,
autorka Jasna Jovanov
2014. Danica Jovanović (1886‒1914), retrospektivna izložba povodom obeležavanja stogodišnjice od smrti umetnice, Dom vojske Srbije, Beograd, autorka: Jasna Jovanov

GRUPNE IZLOŽBE:
1909. Godišnja izložba Umetničko-zanatske škole u Beogradu, Osnovna škola pored Saborne crkve,
Beograd
1985. Minhenska škola i srpsko slikarstvo, Galerija Matice srpske, Novi Sad; Autorka Jasna Jovanov
Izložba je gostovala i u Narodnom muzeju u Zrenjaninu, Narodnom muzeju u Vršcu i Narodnom
muzeju u Kikindi
1991. Slikarstvo u Vojvodini 1900–1944, Galerija savremene likovne umetnosti, Galerija SPC „Vojvodinaˮ, Novi Sad; Autor koncepcije i realizacije izložbe Miloš Arsić
1994. Impresionizam u Srbiji, Galerija SANU, Beograd; autor Stanislav Živković
2020. Heroine srpskog slikarstva, Galerija Matice srpske, Novi Sad (segment stalne postavke)
2022. Izložba slika Danice Jovanović, Haus der Donauschwaben, Minhen

Starac (studija), 1911.

Portret devojčice, 1912.

Ženski akt s leđa sa podignutom levom rukom, 1909.

Dva stojeća ženska akta s leđa, 1909.

Mrtva priroda s guslama, 1909.

Otmica Leukipovih kćeri (kopija po Rubensu), 1914.

Nago žensko telo u krupnom planu, 1909.

Džamija u Beogradu, 1913.

Seljanka sa obramicom, 1913.

Prodavac lubenica, 1913.

Dve seljanke kod izvora, 1913.

Čobanica, 1913.

Glava muškarca, 1910.

Glava žene (Autoportret), 1910.

Cigančica I, 1913.

Prelja, 1913.

Seljanka, 1913.

Cveće, 1914.

Mrtva priroda, 1914.

Na jezeru, 1913.

Glava Žene iz profila, 1910.

Seljanka sa košaricom, 1913.

Seljanka iz Stare Srbije, 1913.

Glava žene iz profila, 1910.

Seljak i seljanka iz Srbije, 1913.

Ciganka u polju, 1913.

Gajdaš, 1913.

Dva sedeća ženska akta, 1909.

Dopojasni ženski akt s leđa, 1909.

Seljak u narodnoj nošnji, 1913.

Žena u narodnoj nošnji, 1913.

Sedeća ženska figura, 1909.

Figura žene u korsetu i dugim gaćama s karnerom, 1909.

Dopojasna figura muškarca, 1909.

Seljanka sa šarenicom, 1913.

Glava muškarca iz profila, 1910.

Studija glave slepog starca, 1911.

Glava žene (studija), 1912.

Cigančica, 1913.

Motiv iz Srbije (Most kod Ljum kule), 1913.

Vezirov most, 1913.

Vojnik na položaju, 1913.

Seljanka I, 1913.

Seljančica sa šarenicom, 1913.

Mladi seljak sa šarenicom, 1913.

Posle kosidbe, 1913.

Seljak sa naramkom sena, 1913.

Seoski predeo, 1913.

Seljanka u voću, 1913.

Predo iz Fruške Gore, 1913.

Manastir Fenek, 1913.

Boginja pravde, 1913.

Seljanka na brdu, 1913.

Žena u zelenom, 1913.

Bavarka, 1913.

Mladić u crnom odelu, 1913.

Ciganka (Glava žene), 1914.

Starac sa plavim očima, 1914.

Autoportret, 1914.

Porušeni most (Zemunski most), 1914.

Чупић, Симона. 2017. Теме и идеје модерног: Српско сликарство 1900‒1941. Нови Сад: Галерија Матице српске.

Симић-Миловановић, Зора. 1938. Сликарке у српској историји уметности. Београд: Слобода.

Симић-Миловановић, Зора. 1950. Српска уметност новијег доба: сликарство. Београд: Народни универзитет.

Jovanov, Jasna. 1986. Danica Jovanović 1886‒1914. Novi Sad: Galerija Matice srpske.

Jovanov, Jasna. 2007a. Danica Jovanović. Beograd: Vojno-izdavački zavod, TOPY.

Jovanov, Jasna. 2007b. Danica Jovanović: Strasno zaljubljena u slikarstvo. Novi Sad: Spomen-zbirka Pavla Beljanskog.

Јованов, Јасна. 2007c. „Представљање живота и дела сликарке Данице Јовановић (1886‒1914).ˮ U: Зборник радова Департмана за туризам, географију и хотелијерство, 155‒164. Нови Сад: Природно-математички факултет, Универзитета у Новом Саду.

Jovanov, Jasna. 2014. Jovanović, Danica (1886‒1914). Katalog izložbe. Beograd: Galerija Doma vojske Srbije.

Ćirić, Sonja. „Danica drugi put u Minhenu.ˮ Vreme, 27. 07. 2022.

Danica Jovanovic ‒ Paintings (1886 – 1914). Artvirtual Gallery.

Danica Jovanović – neostvareni snovi. RTS Kulturno-umetnički program. 11. oktobar 2018.

Dimitrijević, Milica. „Poema o Danici Jovanović u Karlshuldu.ˮ Politika, 13. 12. 2021.

K. D. „U Minhenu otvorena izložba Danice Jovanović, prve akademske slikarke iz Beške.ˮ Danas, 29. 07. 2022.

Lijeksić. B. „Slike Danice Jovanović po prvi put u Beogradu.ˮ Politika, 18. 08. 2014.

Sudar, Suzana. „Mučki streljana na Petrovaradinu: Tragična sudbina pionirske umetnice Danice Jovanović.ˮ, Nova, 25. 10. 2022.

NEOSTVARENI SNOVI

„Umetnička karijera Danice Jovanović trajala je toliko kratko da njeno stvaralaštvo nije ostavilo onaj trag u savremenim umetničkim tokovima koji je ona svojim talentom nagovestila. Više prisutna u sećanjima nego u izložbenim prostorima, aktivna manje od decenije, ova slikarka nije ni imala vremena da na sebe skrene pažnju javnosti. U stalnom kretanju između Beške i Novog Sada, Beške i Beograda ili Beške i Minhena, kao i ka danas nama neznanim (mogućim) odredištima, ona zapravo nije bila vezana za određeni umetnički milje, niti je imala vremena i mogućnosti da ostvari pripadnost određenom slikarskom krugu. Ponikla iz patrijarhalne sredine, zahvaljujući upornosti i, iznad svega, snažnoj želji da se posveti slikarstvu, ipak je uspela da dopre na domak željenog cilja. U trenutku kada je njen život nasilno prekinut, Danica Jovanović je imala svega dvadeset sedam godina.

Stojan Aralica ju je zapamtio kao „strasno zaljubljenu u slikarstvoˮ, dok je Živorad Nastasijević smatrao da treba sačuvati njene poslednje trenutke u zemaljskom životu: crtežom je hteo da izrazi činjenicu kako smrt može da izbriše fizičko postojanje, ali ne može da uništi delo, ma kako ono bilo malobrojno i zaboravljeno. Konačno, nakon mnogih godina istraživanja, može se zaključiti da sačuvano delo Danice Jovanović i nije tako malobrojno, naročito u odnosu na neke druge autore njene generacije, kao što su Kosta Josipović, Aleksandar Lazarević, Kosta Jorgović, ili Vladimir Gavrilović. Ukupno sedamdeset tri kataloške jedinice, sedamdeset jedna slika i dva skicenbloka sa većim brojem crteža, sigurno su polazište za sagledavanje složenih puteva kojima se kretalo slikarstvo Danice Jovanović, nagoveštaj njihovih mogućih daljih tokova. Mada jedinstvena u svojoj privrženosti aktuelnim tendencijama minhenske slikarske škole, njena umetnička zaostavština ukazuje na suštinsko nejedinstvo čiji uzroci leže u procesu formiranja stvaralačke ličnosti i intenzivnoj potrazi za sopstvenim kreativnim prosedeom. Ova neujednačenost iskazana je u više paralelnih tokova koji nisu bez organske povezanosti, ali rečito svedoče o izvorima i presudnim uticajima koji su formirali slikarsku ličnost Danice Jovanović. Moguće ih je razdvojiti na slikarske i neke opšte izvore i uticaje.

Tokom školovanja u Umetničko-zanatskoj školi u Beogradu, kroz pedagoške principe i praktičan rad stekla je prve utiske o dometima minhenske slikarske škole; tekuća umetnička produkcija ukazala joj je na impresionizam kao prevashodno izvorište modernosti aktuelnog slikarstva. Usmerena ka klasičnom umetničkom obrazovanju, ona je tokom boravka u Minhenu, iz bogatog izbora preuzela vizuelni identitet zakasnelog nemačkog impresionizma, ali i tendenciju da se izrazi gestom i bojom, istovremeno ne odbacujući mogućnost prihvatanja simbolističkih izražajnih sredstava. U procesu umetničkog odrastanja jednu od konstanti predstavljalo je i naglašeno prisustvo nacionalno-prosvetiteljske komponente, kao odlučujućeg faktora u izboru tematike. Rezultat je simbolistički, koloristički, eskpresivan i na svojevrstan način nacionalno obojen opus koji, uprkos ovako neusklađenim i višeznačnim epitetima deluje jedinstveno i celovito. To je ujedno opus koji se završava slikom prvenstveno dokumentarne prirode, ne nadovezujući se na unutrašnju logiku koju u sebi nose ostale slike. Ova činjenica nas ostavlja u uverenju da je pred nama delo koje je, a to proizilazi i iz poznatih činjenica, ostalo na različite načine nedorečeno. Mada nove slike s vremena na vreme izlaze na svetlost dana, a svaka otkrivena slika predstavlja dragocenu pomoć u upoznavanju ličnosti i dela ove neobične autorke, suštinski se neće promeniti opšti utisak o slikarstvu Danice Jovanović. Mnogo toga za sada ostaje nedokučivo, a malo je verovatno da ćemo ikad uspeti do kraja da proniknemo u umetničke nedoumice i snove Danice Jovanović koji se nikada neće ostvariti.ˮ

(Odlomak preuzet iz monografske studije: Jovanov, Jasna. 2007. Danica Jovanović. Beograd: Vojno-izdavački zavod, TOPY, str. 63‒64).