BIOGRAFIJA
Smiljana (Stajić) Vlajić je rođena 1971. godine u Beogradu. Osnovno i srednje muzičko obrazovanje stekla je u muzičkoj školi „Stanković” u Beogradu na odseku za klavir. Već tokom školovanja učestvovala je na pijanističkim majstorskim kursevima prof. Arba Valdme u gradovima bivše Jugoslavije i nastupala na koncertima učenika muzičkih škola. Prva dela: Svita za klavir, Svita za dva klavira, Trio za dve violine i klarinet, piše i izvodi već tokom srednje škole uz podršku tadašnjeg profesora i kompozitora Miodraga Lazarova Pashua. Odmah nakon završetka srednje škole odlazi u Beč na jednogodišnje studijsko putovanje, a po povratku u Srbiju upisuje Akademiju umetnosti u Novom Sadu, smer kompozicija u klasi kompozitora i akademika Dušana Radića. Kao diplomski rad predstavlja svoju prvu simfonijsku poemu Igra utrnule stvarnosti za veliki (trostruki) simfonijski orkestar. Tokom studija piše i izvodi brojne kompozicije za manje ansamble, solo pesme, horove, i drugo. Na drugoj godini studija pravi i svoje prve pedagoške korake, najpre kao profesor klavira u Baletskoj školi u Novom Sadu, a zatim i kao profesor harmonije u Muzičkoj školi „Isidor Bajić”. Odmah nakon diplomskog ispita dobija angažman na Akademiji umetnosti Novi Sad, na mestu asistenta za predmet Analiza muzičkog dela, i narednih dvadeset godina, uz komponovanje, paralelno istražuje i u oblasti muzičke teorije. Kao rezultat toga nastaje udžbenik Muzička analiza 1 (Clio, 2003) u saradnji sa kolegama i profesorima Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, kompozitorom prof. Milošem Zatkalikom i teoretičarkom muzike dr Milenom Medić.
Još tokom studija postaje članica Udruženja kompozitora Srbije i Udruženja kompozitora Vojvodine. Magistarske studije upisuje u klasi kompozitora Rajka Maksimovića i tada, između ostalih dela, nastaje njena druga simfonijska poema Opus Alchemicum. Ova kompozicija je premijerno izvedena skoro deceniju kasnije u novosadskoj Sinagogi, a potom i u Temišvaru od strane Vojvođanske filharmonije i dirigenta Mikice Jeftića, čime postaje prvo izvođeno delo srpskog kompozitora u tom gradu nakon 40 godina.
Zvanje docentkinje stiče 2008. godine, a već naredne, dobija poziv za saradnju sa Muzičkom akademijom na Cetinju (Crna Gora). Od tada, pa sve do 2015. godine, na pomenutoj instituciji predaje u zvanju gostujuće profesorke na predmetima Estetika, stilistika i poetika muzike XX veka i Analiza stilova na specijalističkim i magistarskim studijama. Od 2012. godine stiče zvanje vanredne profesorke na Akademiji umetnosti u Novom Sadu za oblast muzičke teorije, a nedugo zatim i za oblast kompozicije. Iste godine postaje prvi put šefica Katedre za kompoziciju i teorijsko-umetničke predmete, a odmah nakon toga preuzima funkciju prodekanke za nastavu. U toku njenog mandata na poziciji prodekanke (2012–2016) realizuju se i akredituju prve doktorske studije u polju umetnosti na sva tri departmana Akademije umetnosti. Šefica Katedre za kompoziciju i teorijsko-umetničke predmete postaje po drugi put 2018. godine i na toj poziciji je do danas.
Od 2016. godine deluje na poziciji direktorke Zavoda za kulturu Vojvodine koji ubrzo dobija naziv Kulturni centar Vojvodine „Miloš Crnjanski”. Tokom narednih pet godina, u okviru pomenute institucije inicira brojne razvojno-istraživačke projekte, tribine, izložbe, umetničke radionice i druge kulturne programe. Intenzivno se zalaže za promovisanje muzičke scene Vojvodine, Srbije i regiona kroz realizaciju koncerata različitih ansambala, orkestara i solista, afirmišući kako tradicionalnu, tako i umetničku stvaralačku scenu. Za vreme njenog upravljanja Kulturnim centrom, proširuje se rad ove institucije i ostvaruje se intenzivna saradnja i zajednički programi sa kulturnim institucijama srpske dijaspore i srpskih nacionalnih zajednica. Među njima se posebno ističe saradnja sa Srpskim kulturno-umetničkim društvom u Južnoafričkoj Republici i nacionalnim udruženjima u Temišvaru, Budimpešti i Beču, kao i sa Srpskim kulturnim centrom u Parizu.
Smiljana Vlajić je recenzentkinja brojnih stručnih radova za oblast muzičke teorije međunarodnog simpozijuma BARTF. Na poziv direktora Kineske centralne televizije (CCTV) tokom 2019. godine boravi u Pekingu gde ostvaruje saradnju sa tamošnjim institucijama kulture i visokog obrazovanja.
Doktorski umetnički projekat, oratorijum Tabula smaragdina za gudački orkestar, mešoviti hor i elektroniku odbranila je 2019. godine. Delo su premijerno izveli naredne godine u Novom Sadu članovi Akademskog gudačkog orkestra „Kamerata” i Vokalnog studija „Orfelin”, pod dirigentskom palicom maestre Tamare Petijević.
Kao gostujuća profesorka i saradnica na projektima i festivalima, angažovana je na brojnim visokoškolskim ustanovama u zemlji i inostranstvu.
Zvanje redovne profesorke Akademije umetnosti Novi Sad stiče 2020. godine. Osim kompozitorskog rada i aktivnog teorijskog istraživanja, posvećena je radu sa studentima kroz predmete Kompozicija, Orkestracija, Elektroakustička muzika, Analiza savremene muzike i Analiza atonalne muzike, na svim nivoima studija.
Učestvovala je na mnogobrojnim koncertima, festivalima, radio i tv emisijama, a njena dela su izvođena na koncertima u zemlji i inostranstvu.
Udata je i majka je dvoje dece, Milice (1996) i Marka (2002).
RADOVI
Važnija dela (izbor):
- Kamerna muzika: Trio za obou, klarinet i fagot; Varijacije za obou, klarinet i fagot (1994); Gudački kvartet (1995); Trio za dve violine i klarinet (1998); Igra volhova za violinu i violončelo (2019).
- Klavirska dela: Svita za klavir (1990); Tri prelida za klavir (1990); Svita za dva klavira (1992); Zvona i hod (za klavir i dva klavira) (1990); Ladina kletva za klavir (2013).
- Vokalno–instrumentalna dela: Res Divine za mešoviti hor i orkestar (1997); Tabula smaragdina za mešoviti hor, orkestar i elektroniku (2019).
- Orkestarska dela: Igra Utrnule Stvarnosti (1998); Opus Alchemicum (2004); Uspomene iz Podsvesti (gudački orkestar) (1994), Kuća odbeglih ideja (gudački orkestar) (1999), Devana (za flautu i gudački orkestar) (2021).
- Elektroakustična dela: Phantasticon (kamerni orkestar i elektronika) (1998).
- Elektronska muzika: Šta mi je jedne noći govorio Mesec (1995).
- Multimedijalni projekat: Perun je samo na kratko zaspao (2006).
Važnija izvođenja (izbor):
- Uspomene iz podsvesti, gudački oktet, Autorsko veče Smiljane Vlajić, Poklon zbirka Rajka Mamuzića, 28.05.2009. izvodi: Oktet Gudačkog orkestra „Novi gudači”, organizator: Kulturni centar Novog Sada; ciklus Novi zvučni prostori
- Međunarodna tribina kompozitora, String quartet, Hol Narodne banke Srbije, Beograd, 16.11.2009. izvodi: Gudački kvartet TAJJ
- Alchemy of music, multimedijalni performans Perun je samo nakratko zaspao; festival Kaleidoskop novog teatra, organizator Kulturni centar Novog Sada
- Predstavljanje stvaralačkog opusa Smiljane Vlajić (autorsko veče); Koncertno-izložbeni prostor Fakulteta umetnosti u Nišu. Festival Balkan art forum BARTF 2014.
- Kuća odbeglih ideja, Koncert Udruženja kompozitora Vojvodine, Sinagoga, Novi Sad 17.11.2014. izvodi: Simfonijski orkestar „Orfelin”, dirigentkinja: Tamara Adamov Petijević
- Opus Alchemicum za veliki simfonijski orkestar, Sinagoga, Novi Sad, 26.02.2017. izvodi: Vojvođanski simfonijski orkestar, dirigent: Mikica Jeftić
- Gudački kvartet i elektronika, Centre culturel de Serbie, Pariz, 18. 12. 2018. izvodi: gudački kvartet Panonija
- Godišnji koncert Udruženja kompozitora Vojvodine, Novi Sad, Sinagoga, 10.12.2019. Tabula smaragdina, Simfonijski orkestar i hor „Orfelin”, dirigentkinja: Tamara Adamov Petijević
- Festivalul international Timisoara musicala, Opus alchemicum, Filharmonica Banatul, Timisoara, orchestra simfonica
- Tabula smaragdina (Hermesova smaragdna tabla) oratorijum za mešoviti hor, gudački orkestar i elektroniku, Koncert savremenog srpskog stvaralaštva, Kulturna stanica Svilara, Novi Sad, 03. 02.2020. izvođači: Camerata academica, horski studio „Orfelin”, dirigentkinja: Tamara Adamov Petijević
- Godišnji koncert Udruženja kompozitora Vojvodine, Novi Sad, Sinagoga, 2021, Devana za flautu i gudački orkestar, izvodi: gudački orkestar Kamerata akademika, solista Petar Popović, flauta
Publikacije:
- Zatkalik, Miloš, Smiljana Vlajić, Milena Medić. 2002. Muzička analiza I. Beograd: Clio.
- Crnjanski, Nataša, Smiljana Vlajić. 2014. „Forma pesme u romantizmu“. Zbornik radova Akademije umetnosti (ur. Manojlo Maravić). Novi Sad: Akademija umetnosti.
- Vlajić, Smiljana. 2015. „Muzičko stvaralaštvo u periodu društvene dekadencije“, Nacionalni naučni skup sa međunarodnim učešćem BARTF. Niš: Fakultet umetnosti.
Diskografija i notna izdanja (izbor):
- CD Novosadske kompozitorke No. 2, 2011, delo: Tabula smaragdina za mešoviti hor, gudački orkestar i elektroniku. Novi Sad: (Re)konekcija, Blue Contakt.
- CD Savremena srpska muzika. 2018, dela Svetislava Božića, Miroslava Štatkića, Smiljane Vlajić, delo: Kuća odbeglih ideja (Zrenjaninski gudački orkestar). Novi Sad: Zavod za kulturu Vojvodine.
REFERENCE
Prodanov Krajišnik, Ira, Milan Milojković, Nemanja Sovtić. 2014. Album Alumni udruženja Akademije umetnosti Novi Sad. Novi Sad: Akademija umetnosti, Univerzitet u Novom Sadu (InMuswb), str. 102.
Prodanov Krajišnik, Ira, Milan Milojković, Nemanja Sovtić, 2023. Udruženje kompozitora Vojvodine – 50 godina postojanja, Novi Sad: Akademija umetnosti, Univerzitet u Novom Sadu, Udruženje kompozitora Vojvodine, str. 170–171.
INTERNET IZVORI
Izvođena dela na platformi YouTube:
Internet članci:
OSTALO
Učešća na festivalima, konferencijama, projektima:
INFANTASTIC ’07, 13. Internacionalni festival alternativnog i novog teatra, program.
Đi Sju, “Smiljana Vlajić: Pekinška javna kultura je veoma vitalna”, 26.08.2019. https://serbian.cri.cn/20190826/fd274f1e-762f-a77c-e60c-69e96420f2b8.html
PRILOZI
RADOVI NADEŽDE PETROVIĆ, SPOMEN-ZBIRKA PAVLA BELJANSKOG, NOVI SAD
- Prilog 1. Izvođenje kompozicije Devana (foto: privatna arhiva), 31. Međunarodna tribina kompozitora, Beograd, 4-8.10.2022. (foto: privatna arhiva)
- Prilog 2. Izvođenje kompozicije Devana, 31. Međunarodna tribina kompozitora, Beograd, 4–8.10.2022. (foto: privatna arhiva)
- Prilog 3. Izvođenje kompozicije Tabula smaragdina (Hermesova smaragdna tabla), Novi Sad, Kulturna stanica Svilara. 03.02.2020. Gudački orkestar Camerata Academica, Umetnički rukovodilac Marko Miletić, Vokalni studio “Orfelin”, Dirigent Tamara Adamov Petijević. (foto: privatna arhiva)
- Prilog 4. Izvođenje kompozicije Tabula smaragdina (Hermesova smaragdna tabla), Novi Sad, Kulturna stanica Svilara. 03.02.2020. Gudački orkestar Camerata Academica, Umetnički rukovodilac Marko Miletić, Vokalni studio „Orfelin”, Dirigent Tamara Adamov Petijević. (foto: privatna arhiva)
- Prilog 5. Kulturna poseta Pekingu (foto: privatna arhiva)
- Prilog 6. Kulturna poseta Pekingu, Pekinška opera. (foto: privatna arhiva)
- Prilog 7. Kulturna poseta Pekingu, Pekinška opera. (foto: privatna arhiva)
- Prilog 8. Izvođenje kompozicije Opus Alchemicum, Koncert Vojvođanskog simfonijskog orkestra, februar 2017. Novi Sad, Sinagoga. Dirigent Mikica Jevtić. (foto: privatna arhiva)
- Prilog 9. Promocija publikacije Banatski Falstaf. Komična opera Pop Ćira i pop Spira Dejana Despića (zajednički projekat Kulturnog centra Vojvodine „Miloš Crnjanski” i Muzikološkog društva Srbije). Promocija u prostorijama Udruženja kompozitora Srbije, Mišarska 11, Beograd, 2019.
- Prilog 10. Promocija publikacije Banatski Falstaf. Komična opera Pop Ćira i pop Spira Dejana Despića(zajednički projekat Kulturnog centra Vojvodine „Miloš Crnjanski” i Muzikološkog društva Srbije). Promocija u prostorijama Udruženja kompozitora Srbije, Mišarska 11, Beograd, 2019. Učesnici promocije okupljeni oko kompozitora akademika Dejana Despića.
FOTOGRAFIJA UMETNICE
- Smiljana Vlajić, profilna fotografija (foto: privatna arhiva)
ČLAN TIMA: | Nataša Crnjanski |
DATUM UNOSA GRAĐE: | 10.04.2023. |